Zengin bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Önce annesini, sonra babasını kaybetti, yakınları tarafından büyütüldü. Çocukluğundan beri gerçekleri incelemeye karşı ilgisi vardı. Öğrenimini tamamlamak için Moskovaya gitti. Çalışkan, zeki bir öğrenci olarak basan ve sevgi kazandı. Voltaİrei ve J. J. Rousseauyu okudu. Eserlerinde bu iki yazarın kuvvetli etkisi görülür. 1851de orduya girdi; Kafkasyaya gitti. 1854te Kırım savaşma subay olarak katıldı. Sonra askerlikten ayrılıp Petersburga gitti. Bir kısım eserlerini sakin geçirdiği o yıllarda yazdı. Sahip olduğu soyluluk unvanı onu sıkıyordu. Çok mütevazi bir hayatı vardı. 1862de evlendi. Savaş ve Barış ile “Arma Kareninayı“, bu sıralarda yazdı. Karısı onun en büyük yardımcısıydı. Aradan bir süre geçince, şiddetli bir moral çöküntüsüne uğradı. Geniş halk yığınlarının, özellikle Rus köylüsünün, perişan durumu onu üzüyordu. Bütün servetini köylülere dağıttı; onlar gibi yaşamaya başladı. Kaba saba giyiniyor, giydiği her elbiseyi kendisi dikiyordu. Değişmeyen tek tarafı bıkıp usanmadan yazmasıydı. Eserlerinde insanlığın çeşitli meselelerine değinen Tolstoyun dünya ölçüsünde bir sanat ve fikir değeri vardır. Kendi ülkesinin toplumsal siyasal çalkantılarını, halkınm yaradılışını, yaşayışını gerçekten büyük bir ustalıkla yansıtmıştır. Gerçekçi edebiyatın en büyük temsilcilerinden biri olduğu kadar, bir filozof ve bir eğitici olarak da bilinir.